Artykuł naukowy dot. mechanizmów przeciwdziałających wysokim cenom w EU ETS

Artykuł naukowy dot. mechanizmów przeciwdziałających wysokim cenom w EU ETS

Artykuł naukowy dot. mechanizmów przeciwdziałających wysokim cenom w EU ETS

W dniu 13 października 2021 r. Robert Jeszke oraz Sebastian Lizak napisali artykuł naukowy pt. “Reflections on the Mechanisms to Protect Against Formation of Price Bubble in the EU ETS Market“. Artykuł dostępny jest na Sciendo. 

Celem artykułu jest zbadanie, czy obecne przepisy prawne EU ETS chronią przed nagłymi wahaniami cen EUA i ryzykiem powstania bańki cenowej. W artykule podjęto próbę oceny potencjalnej bańki cenowej EUA oraz przeglądu istniejących instrumentów dostępnych w ramach EU ETS, analizując ich efektywność przy użyciu różnych założeń oraz identyfikując kanały możliwych innych instrumentów rynkowych, aby skutecznie zapobiegać niestabilności rynku uprawnień do emisji CO2 spowodowanej wzrostem cen EUA i spekulacjami rynkowymi. Komisja Europejska nie dysponuje obecnie odpowiednim instrumentem rynkowym do reagowania na wahania cen EUA. Ponadto w systemie istnieją pewne luki prawne, które mogą zachęcać spekulantów rynkowych do wpływania na ceny EUA i istnieje potrzeba wprowadzenia lepszych zabezpieczeń rynkowych.

Główny wniosek płynący z artykułu dotyczy cen uprawnień EUA, które zdaniem autorów rosną zdecydowanie za mocno i za szybko przyczyniając się do ekstremalnie wysokiej zmienności. Brak stabilizacji cenowej uderza w szczególności w uczestników systemu EU ETS, którzy często na tej podstawie są zmuszeni do podejmowania decyzji czy opłaca się inwestować w redukcje emisji czy kupować uprawnienia. Z drugiej strony taka sytuacja sprzyja podmiotom finansowym nie mających obowiązków rozliczania emisji w EU ETS, dla których im większe wahania tym większy zarobek. Autorzy zauważają, że aktywność tych podmiotów ostatnio znacząco wzrosła. Dlatego też niezbędny jest “wentyl bezpieczeństwa”, czyli  transparentny i natychmiastowy mechanizm, który mógłby zostać automatycznie uruchomiony przez Komisję Europejską, gdyby zaszła taka potrzeba. Autorzy ocenili, że takim instrumentem nie jest np. mechanizm z art. 29a dyrektywy EU ETS umożliwiający, w przypadku nagłego wzrostu cen uprawnień, uwolnienie z rezerwy MSR 100 mln uprawnień i ich sprzedaż na aukcji. Głównymi wadami tego mechanizmu jest sama konstrukcja, w praktyce uniemożliwiająca uruchomienie tego mechanizmu oraz problemy interpretacyjne, które pozwalają KE na dużą uznaniowość co do jego zastosowania. KE nie dysponuje zatem żadnym mechanizmem ochronnym. Okazją do zmian i wprowadzenia mechanizmu stabilizującego mógłby być właśnie najbliższy przegląd rezerwy MSR. Punktem wyjścia do dalszych działań powinno być rozważenie możliwości rezygnacji z definitywnego umarzania uprawnień po 2023 r. w rezerwie MSR. Powyższe uprawnienia mogą stać się cennym aktywem w przyszłości, gdy sytuacja rynkowa drastycznie się zmieni i trzeba będzie dokonać interwencji. Wśród innych rozwiązań jakie proponuje autorzy są np. przyspieszenie działania mechanizmu art. 29a dyrektywy EU ETS, ograniczenie możliwości zakupu uprawnień podmiotom nie mających obowiązku rozliczenia emisji w EU ETS, czy też wprowadzenie specjalnego podatku od transakcji dla spekulantów. 

Artykuł jest dostępny: DOI: https://doi.org/10.2478/oszn-2021-0005

• Artykuł można pobrać tutaj:

    Artykuł naukowy IOŚ-PIB (332,6 KiB, 420 hits)