Wykład Roberta Jeszke w Leuven

Wykład Roberta Jeszke w Leuven

Wykład Roberta Jeszke w Leuven

W dniu 13 maja 2022 r. Robert Jeszke, szef Centrum Analiz Klimatu i Energii wygłosił  ekspercki wykład poświęcony wyzwaniu wycofywania węgla i  transformacji energetycznej w Leuven Institute for Advanced Study w ramach projektu „Społeczne aspekty zmian klimatu ”. Po wykładzie odbyła się dyskusja panelowa z Eswaranem Somanathanem i Josem Delbeke (EBI Climate Chair w School of Transnational Governance).

Węgiel dostarcza blisko 30% światowego zapotrzebowania na energię, ale także nieproporcjonalnie przyczynia się do globalnego ocieplenia. Energia elektryczna wytwarzana przez elektrownie węglowe emituje dwa razy więcej gazów cieplarnianych niż elektrownia gazowa i znacznie więcej niż ze źródeł odnawialnych, które praktycznie nie emitują gazów cieplarnianych.

COP 26 nie osiągnął porozumienia w sprawie ogólnoświatowego planu wycofania węgla. Nie było to zaskoczeniem, ponieważ węgiel był historycznie pierwszym i od dawna najtańszym źródłem energii, a jego wykorzystanie jest silnie skoncentrowane w kilku krajach.

Dla niektórych krajów, takich jak Republika Południowej Afryki i Kolumbia, które mają duże rezerwy, węgiel jest również ważnym produktem eksportowym. W krajach takich jak Republika Południowej Afryki i Kolumbia pozbycie się węgla będzie wymagało instalacji wydobywczych, linii kolejowych i elektrowni oraz zastąpienia tego źródła energii głównie źródłami odnawialnymi (wykorzystanie słońca i wiatru). 

Nawet w Europie Zachodniej ta konwersja pozostaje ważną kwestią dla kilku krajów, np. Niemcy, gdzie rząd zdecydował w 2020 roku o zaprzestaniu produkcji i użytkowania węgla (węgla brunatnego) dopiero w 2038 roku. Ale jest też Polska, Bułgaria i Rumunia, gdzie krajowa produkcja węgla pozostaje ważną częścią lokalnej produkcji i zużycia energii. W krajach rozwijających się ta konwersja będzie trudniejsza. Po pierwsze, energia jest dla niektórych ważnym produktem eksportowym. Po drugie, większość siły roboczej będzie gorzej wykształcona, a przez to trudniej będzie ją przekwalifikować do pracy w innych sektorach gospodarki. Po trzecie, gospodarki krajów rozwijających się są często silniej regulowane i dotyczy to z pewnością sektorów energetycznych, które są ważnym pracodawcą i źródłem opłat licencyjnych i dochodów rządowych.

Podczas publicznego wystąpienia w LIAS, Robert Jeszke opowiedział o wyzwaniach dotyczących transformacji energetycznej w Polsce. Stwierdził, że problemem dziś jest nie tylko kwestia węgla czy redukcja emisji, ale także transformacja społeczno-gospodarcza, która wymaga czasu, a element społeczny to prawdziwy czynnik opóźniający. W transformacji energetycznej niezbędne będzie zastosowanie całej dostępnej technologii – nie tylko energii ze słońca, wiatru czy jej oszczędność, ale także zastosowanie biomasy, biomasy z CCS, wodoru czy energii jądrowej. Transformacja energetyczna wymagała będzie wykorzystania bardzo dużo środków pieniężnych i do tego potrzebne będą fundusze.