CAKE na Climate Week we Florencji
Podczas European University Institute Climate Week zorganizowanego przez School of Transnational Governance we Florencji w dniach 6-8 maja 2025 r., Robert Jeszke, kierownik KOBiZE, był prelegentem podczas sesji „Twenty years of EU ETS: looking back, looking Ahead” na temat najlepszych doświadczeń i wniosków płynących z funkcjonowania EU ETS.
Była to świetna okazja do wymiany poglądów i zrozumienia ewolucji systemu EU ETS w ciągu ostatnich 20 lat jego istnienia. W spotkaniu udział brali również Peter Vis, Michael Pahle, Ingvild Sørhus, Beatriz Yordi oraz Antoine Dechezleprêtre.
W swoim wystąpieniu Robert Jeszke podkreślił, że system EU ETS okazał się skutecznym narzędziem redukcji emisji i pozostaje kamieniem węgielnym polityki klimatycznej UE. Jednak system ten ewoluuje w czasie – i w miarę zbliżania się do tak zwanego „end game”, kiedy oczekuje się, że uprawnienia EUA wyczerpią się około 2040 r., charakter systemu nieuchronnie się zmieni.
Aby pozostać silnym filarem polityki klimatycznej UE, system EU ETS musi się dostosować i stać się bardziej elastyczny. Obejmuje to włączenie jednostek pochłaniania do systemu – zarówno technologicznych (takich jak DACCS czy BECCS), jak i naturalnych (AFOLU) – które są niezbędne do osiągnięcia neutralności klimatycznej. Bardzo ważna jest również integracja EU ETS z innymi systemami opartymi na cenach za emisje (ang. carbon pricing) – w tym dostosowanie do krajów sąsiadujących poprzez mechanizmy takie jak art. 6 porozumienia paryskiego – i umożliwienie korzystania z wysokiej jakości międzynarodowych jednostek offsetowych może pomóc zwiększyć płynność rynku, obniżyć koszty dla uczestników EU ETS i zwiększyć globalne ambicje.
Robert Jeszke podkreślił, że nad niektórymi wyżej wymienionymi aspektami trwają obecnie prace w ramach projektu LIFE ENSPIRE w CAKE. Analizowane są potencjalne korzyści, wyzwania i wpływ na redukcję emisji włączenia wybranych krajów sąsiadujących z UE (takich jak region Bałkanów, Mołdawia, Ukraina czy Turcja) do EU ETS oraz wpływ tego włączenia na ogólną skuteczność systemu EU ETS.
Na koniec Robert Jeszke wskazał na rosnącą potrzebę odpowiedniego zarządzania całym systemem, który będzie dalej ewaluował. Dedykowana instytucja, taka jak Europejski Centralny Bank Węglowy (ang. European Central Carbon Bank – w skrócie ECCB), mogłaby odegrać kluczową rolę w zarządzaniu jednostkami ofssetowania zarówno w unijnym jak i międzynarodowym wydaniu (domestic and international offsets) i zapewnić odpowiednią stabilność rynku.