Pragniemy zaprosić Państwa do wzięcia udziału w konferencji on line pt. “Reform of the MSR and its impact on the EU ETS & EUA prices”, którą LIFE Climate CAKE PL współorganizuje ze Stałym Przedstawicielstwem RP przy Unii Europejskiej w dniu 10.03.2022 r. o godzinie 11.00 – 12.30.
Głównym tematem wydarzenia będzie dyskusja nad przyszłym kształtem mechanizmu rezerwy stabilności rynkowej (MSR) oraz kształtowania się przyszłych cen uprawnień do emisji EU ETS. Wydarzenie poświęcone będzie wpływowi zmian w systemie handlu uprawnieniami do emisji EU ETS wynikających z propozycji KE zaproponowanych w ramach pakietu “Fit for 55”, w szczególności zmianom dotyczącym funkcjonowania MSR. Podczas webinaru zostaną zaprezentowane wyniki jednej z ostatnich analiz LIFE Climate CAKE PL, jako element wprowadzający do dyskusji.
REJESTRACJA BEDZIE DOSTĘPNA DO DNIA 9 Marca 2022 r. do godziny 15.00:
HASŁO (Password): MSR
*link do konferencji on line zostanie przekazany do zarejestrowanych uczestników dzień przed wydarzeniem
Na początku marca 2022 r. Robert Jeszke, szef CAKE, udzielił kilku komentarzy nt. ostatnich głębokich spadków na rynku uprawnień do emisji – dla Biznes Alert, Bankier.pl oraz PAP.
Robert Jeszke zauważa, ceny uprawnień do emisji CO2 w ciągu kilku ostatnich dni spadały o ponad 40 proc., z poziomu ok. 95 euro do ok. 55 euro. Skala spadków przypomina nieco sytuację z marca 2020 roku. kiedy ceny uprawnień w związku z COVID-em tąpnęły o ok. 38 procent. Różnica polega jednak na tym, że wówczas głębokie spadki odnotowywano na wszystkich rynkach finansowych. Natomiast teraz nie widać takiej paniki na innych giełdach (oprócz rosyjskiej). Dodatkowo dotychczas istniała, często przytaczana przez analityków, dodatnia korelacja pomiędzy wzrostami cen surowców energetycznych (przede wszystkim gazu) a wzrostami cen uprawnień. W tej chwili ta korelacja się odwróciła – ceny gazu rosną, a ceny uprawnień spadają. Bezpośrednią przyczyną tak głębokich spadków była panika na rynku spotęgowana realizacją zleceń “stop loss” przez inwestorów, którzy ustawiają tego typu zlecenia, aby ograniczyć straty przy bardzo mocno spadającym rynku. Można założyć, że uprawnienia wyprzedawały w większości instytucje finansowe. Nie można jednak wykluczyć, że sprzedawać uprawnienia mogły również niektóre instalacje przemysłowe, aby pokryć koszty gwałtownych wzrostów cen surowców i energii elektrycznej. Tym bardziej, że część instalacji funkcjonujących w EU ETS otrzymało zaległe bezpłatne uprawnienia za 2021 i 2022 r.
Spadki cen CO2 rozpoczęły się w momencie rozpoczęcia inwazji Rosji na Ukrainę. Prawdopodobnie w tak niepewnym otoczeniu geopolitycznym jak w ostatnich dniach, inwestorzy woleli pozbyć się aktywów o dużej zmienności, jakimi są uprawnienia EUA, realizując zyski i lokując środki na innych rynkach np. w bezpieczne aktywa (dolara, franka szwajcarskiego, czy złoto), ale też mocno drożejących rynkach gazu, węgla i ropy. Na wzrost cen surowców energetycznych mocno wpływają prowadzone dyskusje nad ograniczeniami dostaw z Rosji. To powoduje konieczność zastąpienia tych źródeł innymi surowcami, co może sprzyjać szybszemu zwiększeniu produkcji z OZE oraz powrotowi do atomu (co już zapowiedziały Niemcy). To z kolei może przyczynić się do zmniejszenia emisji, a zatem do zmniejszenia popytu na uprawnienia i rynek w tej chwili to wycenia. Negatywnym nastrojom rynkowym mogła też sprzyjać zapowiedź reformy jedynego w tej chwili mechanizmu cenowego w EU ETS – art. 29a dyrektywy EU ETS, którego celem jest interwencja na rynku w przypadku, gdy ceny uprawnień rosną za szybko. W ramach toczących się w UE prac nad reformą systemu EU ETS pojawiło się już kilka propozycji dotyczących m.in. przyspieszenia działania tego mechanizmu. Niektórzy eksperci wyrażają obawy, że agresja Rosji na Ukrainę może negatywnie wpłynąć na reformę systemu EU ETS i ją opóźnić, bo teraz UE będzie miała inne priorytety, tj. większe zaangażowanie w pomoc Ukrainie oraz walkę z wysokimi cenami energii elektrycznej. Niektóre państwa członkowskie, takie jak Polska i Włochy, domagają się nawet zawieszenia systemu EU ETS. Wszystkie te czynniki mogły przyczynić się do paniki rynkowej.
Dla operatorów funkcjonujących w systemie EU ETS tak drastyczny spadek cen CO2 może być bardzo dobrą okazją do kupna uprawnień po stosunkowo niskiej cenie, w szczególności w perspektywie konieczności rozliczenia emisji za ubiegły rok (termin do końca kwietnia). Pojawienie się popytu ze strony instalacji może przyczynić się do utrzymania długoterminowego trendu wzrostowego. Na taki scenariusz wskazują wciąż mocne fundamenty tego rynku – uprawnień z roku na rok będzie coraz mniej na rynku, a zapotrzebowanie na energię w Europie (czyli na emisje) wciąż powinno pozostawać na wysokim poziomie, dopóki trwa ożywienie pocovidowe. Z drugiej strony nie można również wykluczyć dalszego pogłębienia spadków. Wydaje się, że w tym przypadku kluczowe będą nastroje inwestorów zależne od dalszego rozwoju sytuacji na Ukrainie. W tej chwili sentyment rynkowy na rynku uprawnień EUA jest bardzo negatywny.
Wszystkie artykuły dostępne są poniżej:
W dniu 23 lutego 2022 r. Robert Jeszke, szef CAKE, wziął udział w spotkaniu organizowanym przez ERCST dotyczącym kwestii art. 29a dyrektywy EU ETS pt. “Article 29a EU ETS Directive – EU Measures in the event of excessive price fluctuations”
W styczniu 2021 r. ceny EUA wzrosły do 89,42 EUR. Rok wcześniej ich cena wynosiła zaledwie 33 EUR. Ten szybki wzrost cen, oprócz niedawnego kryzysu energetycznego, wywołał dyskusje na temat możliwości uruchomienia przez KE mechanizmu z artykułu 29 dyrektywy EU ETS lub przynajmniej jego reformy. Zgodnie z art. 29, jeżeli przez ponad sześć kolejnych miesięcy cena uprawnień jest ponad trzykrotnie wyższa od średniej ceny uprawnień z dwóch poprzednich lat, Komisja zwołuje posiedzenie Komitetu ds. Zmian Klimatu. Od czasu utworzenia EU ETS w 2005 r. mechanizm jak dotąd nie został uruchomiony.
Robert Jeszke wygłosił prezentację na temat konstrukcji i działania jedynego mechanizmu cenowego, który dostępny jest w tej chwili w ramach systemu EU ETS – artykuły 29a dyrektywy EU ETS pt. “Art. 29a as potential market safeguard int the EU ETS”. Wyjaśnił dokładnie jak działa mechanizm, który opiera się w głównej mierze na algorytmie cenowym, który umożliwia dokonanie interwencji na rynku (m.in. zwiększenie podaży uprawnień o 100 mln z rezerwy MSR). Przedstawił dwie symulacje dwóch różnych interpretacji mechanizmu (najbardziej skrajnych), które dowodzą, że istnieje niewielka szansa na uruchomienie mechanizmu w przyszłości. Małe szanse spełnienia warunku algorytmu cenowego miałoby również zastosowanie art. 30h (proponowanego przez KE mechanizmu w osobnym systemie ETS2 dla budynków i transportu) w systemie EU ETS. Zasugerował, że najbardziej optymalną wydaje się hybryda obecnego art. 29a w EU ETS oraz art. 30h w ETS2.
Po prezentacji odbył się interaktywny okrągły stół z kluczowymi interesariuszami i decydentami, którzy dyskutowali nad tym, czy obecne mechanizmy UE są odpowiednie, aby uchronić się przed tworzeniem się bańki cenowej na rynku EU ETS oraz o roli spekulacji i jej wpływu na podmioty funkcjonujące w EU ETS.
Prezentacje z konferencji dostępne są tutaj.
W dniu 23 lutego 2022 r. Robert Jeszke, szef CAKE udzielił bardzo ciekawego wywiadu portalowi Biznes Alert na temat m.in. problemu manipulacji na rynku uprawnień, możliwych zabezpieczeń przed nadmiernymi wzrostami cen, kryzysie energetycznym oraz reformie sektora energetycznego.
Z punku widzenia instalacji objętych EU ETS bardzo ważne jest ograniczenie działań spekulacyjnych, które mogą prowadzić do manipulacji i ustabilizowanie ceny uprawnień do emisji. Ponieważ to właśnie ceny uprawnień w EU ETS istotnie wpływają na koszty produkcji, więc ich nagłe i drastyczne wzrosty mogą prowadzić do zaburzeń na rynku i w nieuzasadniony sposób zwiększać koszty. Z drugiej strony nadmierne spekulacyjne zachowania na rynku mogą prowadzić też do nagłych, dużych spadków prowadząc do jego chwiejności. Jak ważne jest wprowadzenie na rynku uprawnień do emisji odpowiednich zabezpieczeń pokazała ostatnia dziesięcioprocentowa korekta cen (od ceny bliskiej 100 euro). Gdy tylko pojawiła się informacja, że jedyny w tej chwili funkcjonujący (ale niestety mocno wadliwy art. 29a) mechanizm cenowy w EU ETS, który mógłby uwolnić EUA na rynek będzie reformowany, to rozpoczęła się prawdziwa wyprzedaż. To też pokazuje, że ci spekulanci, o których jest tak ostatnio głośno, a których wydaje się nie widzieć ESMA (unijna agencja nadzorująca handel uprawnieniami do emisji CO2 – przyp. red.), jednak na tym rynku są obecni. Dlatego też mechanizm zabezpieczający dla tego rynku jest koniecznością. Wydaje się, że najprostszym i najszybszym w tej chwili rozwiązaniem jest poprawa tego, co w systemie już jest – czyli właśnie zaadoptowanie art. 29a.
Mówiąc o kryzysie energetycznym, Komisja Europejska wskazuje przede wszystkim na utrzymujące się wysokie ceny gazu ziemnego, które wprawdzie obserwowane są w sakli globalnej, niemniej w Europie problem jest dodatkowo komplikowany (pogłębiany) pogarszającymi się relacjami z Rosją – głównym dostawcą gazu do państw członkowskich Unii Europejskiej. Ostatni kryzys gazowy wpływający znacząco na wszystkie państwa członkowskie, ale także inne kraje, okazał się problemem pilniejszym i dojmującym na obradach Rady. Pamiętać należy, że tak wysokie ceny gazu powodują, że nawet przy obecnych cenach uprawnień do emisji generacja energii elektrycznej z węgla jest bardziej opłacalna niż z gazu – około dwuipółkrotnie bardziej emisyjnego w przeliczeniu na MWh. Dlatego też przywrócenie normalnych poziomów cen gazu zmiennego będzie wpływać na kształtowanie się cen na rynku EU ETS, a problem ten staje się pilniejszy do rozwiązania. Niemniej kwestia samego rynku EU ETS, w tym rosnących cen uprawnień do emisji, chociaż wbrew sygnałom ze strony Polski nie była rozważana podczas ostatnich rozmów, od dłuższego czasu jest obserwowana i analizowana. Debata dotycząca reformy systemu EU ETS, poza jego dostosowaniem do nowych, ambitniejszych celów polityki klimatycznej zawartych w Europejski Zielony Ładzie i pakiecie Fit for 55, obejmuje także mechanizmy zabezpieczające ten rynek przed nadmiernymi fluktuacjami cen.
W opinii Roberta Jeszke rynek uprawnień w 2022 roku wciąż będzie cechować się wysoką zmiennością cen. Jest to niemal pewne, że notowania znajdą się powyżej 100 euro w 2022 roku, jednak tempo tych wzrostów nie powinno być tak duże jak obserwowaliśmy w 2021 roku z uwagi na potencjalne ryzyka dla cen jakie mogą wystąpić w 2022 roku. Chodzi tutaj nie tylko utrzymujące się wysokie ceny gazu – chociaż sezon grzewczy dobiega końca, co powinno przyczynić się do ich spadków, to wciąż istnieje coraz wyższe ryzyko konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Do tego dochodzą jeszcze kwestie negocjowanych przez państwa elementów pakietu Fit for 55, np. tempa odchodzenia od przydziału bezpłatnych uprawnień, finalnego kształtu reformy MSR, czy też wprowadzenia wspomnianych rozwiązań zapobiegających spekulacjom.
Polska powinna dywersyfikować swój miks energetyczny stawiając z jednej strony na rozwój OZE i mocy gazowych, które będą konieczne do bilansowania systemu z drugiej elektrowni jądrowych, których obecność zapewniłaby stabilną i bezemisyjną produkcję energii elektrycznej. Niestety budowa elektrowni jądrowych to problem skomplikowany zarówno od strony technicznej, jak i finansowej a uruchomienie pierwszych jednostek tego typu będzie najprawdopodobniej możliwie dopiero w latach 30-tych. Trzeba mieć świadomość, że inwestycje w energetyce są konieczne nie tylko ze względu na politykę klimatyczną ale też na wiek infrastruktury wytwórczej. Niezależnie w jakim kierunku będziemy transformować system energetyczny, w najbliższych latach koszty wytwarzania energii elektrycznej i ciepła wzrosną a co za tym idzie wzrosną też rachunki odbiorców. Trzeba też pamiętać, że ze względów technicznych nie jesteśmy w stanie w krótkim czasie zmodernizować systemu energetycznego tak, by uniknąć ponoszenia wysokich kosztów uprawnień do emisji, ale jeśli postawimy na stopniową transformację finalnie będziemy mniej zależni zarówno od kosztów paliw kopalnych jak i od kosztów zakupu uprawnień do emisji.
Cały wywiad dostępny jest tutaj.
Mamy przyjemność zaprezentować najnowszą publikację wykonaną przez Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych (CAKE) pt. „Reforma rezerwy stabilności rynkowej (MSR) w w ramach pakietu “Fit for 55”.
Reform of the market stability reserve (MSR) in the “Fit for 55” package (2,3 MiB, 1 055 hits)
Celem niniejszego Raportu jest próba oszacowania wpływu proponowanych przez Komisję Europejską w ramach pakietu „Fit for 55” zmian w systemie EU ETS, w szczególności zmian w zakresie funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej MSR na wolumeny uprawnień będące do dyspozycji instalacji i oszacowanie wpływu tych zmian na średnioroczne ceny uprawnień do emisji w EU ETS. Dodatkowo w raporcie przedstawiono konsekwencje gospodarcze zmiany cen uprawnień na wolumeny i zmiany cen produkcji w UE.
Najważniejsze wnioski z analizy:
Reset ustawień
Kontrast
Widok
Czytelność
Czcionka
Znaki
Interlinia
Słowa
Akapity
Deklaracja dostępności
