Zobowiązanie się państw członkowskich G7 + UE do zmniejszenia popytu na ropę w ciągu najbliższych dwóch dekad zachęciłoby światowych producentów do zalania rynku tanią ropą i ograniczenia finansowania reżimu Władimira Putina – można przeczytać w artykule EURACTIVE autorstwa Roberta Jeszke i Jana Witajewski-Baltvilks z Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych.
Do niedawna zielony paradoks (ang. “green paradox”) był problemem dla ekonomistów badających zmiany klimatu, ale najbardziej tym zagadnieniem powinien być zaniepokojony Władimir Putin. Zielony paradoks może zmienić radykalną politykę klimatyczną w broń przeciwko reżimowi Putina. Jest to szczególnie ważne, ponieważ Rosja, drugi co do wielkości światowy producent gazu i trzeci co do wielkości producent ropy naftowej, używa obecnie paliw kopalnych jako broni przeciwko Zachodowi.
Zobowiązanie największych gospodarek świata do zmniejszenia o połowę zużycia ropy w ciągu najbliższych dwóch dekad byłoby wyraźnym sygnałem dla wszystkich producentów ropy, że ich zasoby wkrótce stracą na wartości. Żaden producent o niskich kosztach wydobycia nie utrzyma swoich rezerw na przyszłość — będą starali się “wpompowywać” swoją ropę na rynek tak długo, jak to możliwe.
Tania ropa z Arabii Saudyjskiej i Zjednoczonych Emiratów Arabskich przynajmniej częściowo wyprze droższy produkt z Rosji, Wenezueli i Iranu. Nawet jeśli to wypieranie nie zostanie zakończone, niska cena ropy sprawi, że dochody tych krajów z ropy będą znikome. W Rosji, gdzie zyski z ropy stanowią ponad 9% PKB kraju (36% dochodów sektora publicznego), nieuchronnie skomplikuje to finansowy krajobraz reżimu.
Cały artykuł jest dostępny tutaj.
W dniu 4 kwietnia 2022 r. opublikowany został wkład III Grupy Roboczej do Szóstego Raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu IPCC pt. “Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change” i jest nam niezwykle miło poinformować, że jednym z współautorów prowadzących był nasz kolega z zespołu Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych: dr Jan Witajewski-Baltvilks. Nasz ekspert był autorem prowadzącym 16 rozdziału opisującego rolę innowacji i technologii.
Raport przedstawia katalog ścieżek możliwych redukcji emisji w XXI w. oraz opisuje koszty i korzyści każdej z nich. Opis ścieżek opiera się głównie na projekcjach modeli matematycznych, które uwzględniają zarówno efekty ekonomiczne, jak i ograniczenia i możliwości systemów energetycznych, transportowych i industrialnych. Podobne narzędzia są rozwijane i wykorzystywane w Centrum Analiz Klimatycznych i Energetycznych (CAKE).
Główne wnioski wynikające z raportu IPCC:
W dniu 31 marca 2022 r. odbyło się webinarium zorganizowane przez Energy Post pt. „Opcje reformy EU ETS: szanse i wyzwania”, dotyczące kluczowych elementów reformy systemu EU ETS.
Moderatorem eventu był Matthew James z Energy Post. W spotkaniu udział wzięli również eurodeputowani – Pan Jerzy Buzek (PPE, Polska) oraz Ondřej Knotka (Renew, Czechy), a także: Pan Robert Jeszke (CAKE/KOBiZE), Pan Fabien Roques (Compass Lexecon), Pani Wanda Buk (PGE Polska Grupa Energetyczna), Pan Andrei Marcu (ERCST – European Roundtable on Climate Change and Sustainable Transition), Pan Michael Pahle (PIK – Potsdam Institute for Climate Impact Research) oraz Pani Liv Rathe (Norsk Hydro).
Spotkanie rozpoczął Fabien Roques (Compass Lexecon) przedstawiając prezentację dotyczącą głównych wyników raportu dotyczącego roli podmiotów spekulujących uprawnieniami oraz potencjalnych mechanizmów stabilizujących ceny uprawnień EUA pt. „Impact of the financials on the european carobn market price increase and potential mesures to stabilise the prices”
W dalszej części webinar prowadzony był w formie panelu dyskusyjnego, na którym omawiano m.in. funkcjonowanie rezerwy MSR, rolę podmiotów finansowych na rynku uprawnień EUA, kwestie mechanizmu z art. 29a dyrektywy EU ETE, mechanizmy finansowania transformacji energetycznej czy kwestie ustanawianie ETS dla budynków i transportu.
Robert Jeszke – Kierownik Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych (CAKE) odniósł się do kliku powyższych kwestii:
Ceny EUA wzrosną ze względu na ambitne cele redukcyjne UE. Dlatego system EU ETS potrzebuje stabilności i odpowiednich zabezpieczeń rynkowych. Najlepszą opcją wydaje się być art. 29a, ale wymaga dalszych ulepszeń.
Mamy przyjemność zaprezentować Państwu aktualizacje dokumentacji technicznych zestawu narzędzi analitycznych zbudowanych w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL: CGE (d-PLACE), energetycznego (MEESA), transportowego (TR3E) oraz rolniczego (EPICA). Rozbudowa modeli wpisuje się m.in. w zadania związane z realizacją kolejnego naszego projektu LIFE VIIEW 2050. Na bazie stworzonego warsztatu analitycznego planujemy przygotowywać analizy odpowiadające na aktualne potrzeby informacyjne w zakresie wdrożenia polityki klimatycznej w Unii Europejskiej. Projekt LIFE VIIEW 2050 ukierunkowany jest na ocenę działania systemu EU ETS, w tym powiększanie jego zakresu o kolejne sektory. Przedmiotem naszych analiz będzie także ocena pozostałych elementów polityki klimatycznej i energetycznej UE. Aby sprostać takiemu zadaniu konieczna była rozbudowa i przygotowanie modeli wykorzystywanych w ramach prac zespołu CAKE.
Model d-PLACE opiera się na statycznym modelu CGE o nazwie PLACE, który został stworzony w latach 2013-2016 przez członków Centrum Analiz Polityki Klimatycznej (polski akronim – CAK) współpracujących z Ministerstwem Gospodarki, Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Finansów Rzeczypospolitej Polskiej i ekspertów Banku Światowego we współpracy z IOŚ – PIB. Model d-PLACE jest to rekursywnie-dynamiczny model równowagi ogólnej (z ang. Computable General Equilibrium, CGE), ogólnoświatowy i wielosektorowy. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o technologie energetyczne w tym opcje redukcji emisji (np. CCS/CCU, wodór, transport elektryczny) oraz o modelowanie kosztów przejścia pomiędzy sektorami na rynku pracy.
Dokumentacja jest dostępna:
The CGE Model D-PLACE. Technical documentation for the model version 2.0 (2,4 MiB, 951 hits)
Model energetyczny MEESA (Model for European Energy System Analysis) jest modelem liniowym optymalizującym pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło sieciowe i wodór pochodzący z elektrolizy w UE27 (plus Norwegia, Szwajcaria i Wielka Brytania) specjalizujący się w bilansowaniu emisji zanieczyszczeń. Narzędzie analityczne zostało zaprojektowane w celu szczegółowej analizy roli istniejących i przyszłych technologii energetycznych w osiąganiu celów, jakie wyznacza sektorowi energii polityka klimatyczno-energetyczna UE. Model minimalizuje łączne zdyskontowane koszty pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło sieciowe w całym okresie analizy obejmującym lata 2020-2055. MEESA wykorzystuje do tego ponad 50 technologii, z jakich może korzystać w każdej z 18 (lub 72 w wersji rozszerzonej modelu) stref obciążenia rozpatrywanych dla każdego roku analizy. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o produkcję zielonego wodoru i możliwość wykorzystania wodoru w nowych elektrowniach i elektrociepłowniach gazowych oraz w sektorze transportu i przemyśle.
Dokumentacja jest dostępna:
The Model for European Energy System Analysis MEESA. Technical documentation for the model version 2.0 (1,6 MiB, 866 hits)
Model transportowy TR3E (Transport European Economic Model) opiera się na koncepcji równowagi częściowej i składa się z dwóch głównych modułów: pasażerskiego i towarowego. Obejmuje 4 główne obszary transportu: drogowy, kolejowy, lotniczy oraz żeglugę śródlądową i przybrzeżną towarów. Z geograficznego punktu widzenia TR3E obejmuje swoim zakresem 27 państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Wielką Brytanię. Dane historyczne do kalibracji modelu TR3E zostały zaczerpnięte z różnych źródeł. Najważniejszymi z nich są baza danych IDEES (Integrated Database of the European Energy Sector), która zasila model danymi o strukturze floty, historycznych poziomach aktywności i stopie złomowania, oraz baza TRACCS, skąd pochodzą informacje dotyczące kosztów aktywności transportowej w poszczególnych państwach członkowskich UE. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o technologię wodorową (transport pasażerski i towarowy) oraz technologię elektryczną do pojazdów ciężarowych (HDV).
Dokumentacja jest dostępna:
THE Transport European Emission Economic Model TR3E. Technical documentation for the model version 2.0 (1,3 MiB, 771 hits)
Model sektora rolnictwa EPICA (The Evaluation of Policy Impacts – Climate and Agriculture Model), którego głównym zadaniem jest analiza skutków polityki klimatyczno-energetycznej w rolnictwie. Model EPICA składa się z dwóch zintegrowanych ze sobą modułów – rynkowego i gospodarstw rolnych – łącząc w sobie podejście oparte na równowadze cząstkowej z liniową optymalizacją działalności rolniczej. Pozwala to na symulację właściwej równowagi między popytem i podażą dóbr wytwarzanych w sektorze rolnictwa, a jednocześnie dostarczenie zdezagregowanej informacji o skutkach polityki dla działalności gospodarstw rolnych. Konstrukcja modelu EPICA umożliwia interakcję z pozostałymi narzędziami analitycznymi CAKE, w tym w szczególności modelem d-PLACE oraz modelem MEESA. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o środki ograniczające emisję gazów cieplarnianych opartych na LULUCF (np. przywrócenie terenów podmokłych i zalesianie gruntów rolnych).
Dokumentacja jest dostępna:
The Evaluation of Policy Impacts – Climate and Agriculture Model EPICA. Technical documentation for the model version 2.0 (1,4 MiB, 768 hits)
W dniu 10 marca 2022 r. odbyła się współorganizowana przez zespół CAKE/KOBiZE oraz Stałe Przedstawicielstwo Polski przy UE konferencja on-line pt. “Reform of the MSR and its impact on the EU ETS & EUA prices”.
W wydarzeniu uczestniczyli Pan Arkadiusz Pluciński Zastępca Stałego Przedstawiciela RP przy UE oraz Pan Adam Guibourgé-Czetwertyński Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Moderatorem wydarzenia była Pani Federica Di Sario z portalu Carbon Pulse.
Podczas konferencji Pan Robert Jeszke, szef Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych w KOBiZE, podkreślił, że UE stoi obecnie w bezprecedensowej sytuacji geopolitycznej związanej z atakiem Rosji na Ukrainę. Konsekwencją będzie szybko rosnąca niezależność Europy od gazu ziemnego, którego 40% importu do UE pochodzi z Rosji, natomiast wszystkie nośniki energii stanowiły 62% unijnego importu z Rosji. To rodzi pytania o kształt Europejskiego Zielonego Ładu i pakietu Fit for 55 oraz całej transformacji energetycznej UE. Wzrost cen uprawnień EUA powinien być wspierany przez wciąż silne fundamenty rynku CO2, wynikające z przyjętych bardzo ambitnych celów klimatycznych i znaczącego ograniczenia podaży uprawnień w przyszłości. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na szereg elementów technicznych systemu EU ETS, które zostaną zmienione w ramach pakietu „Fit for 55”. Jednym z najważniejszych elementów jest rezerwa MSR, która została stworzona aby “wchłaniać” wszelkie nadwyżki uprawnień na rynku spowodowane redukcją emisji. Obecnie, przy wyższym poziomie tzw. „intake rate” 24%, efekt byłby silniejszy i miałby duży wpływ na dostępność uprawnień na rynku i wywierałby większą presję na ceny EUA. Wycofanie się z rosyjskiego gazu ziemnego jest prawdziwym wyzwaniem dla Europy, dlatego refleksję nad kształtem reformy EU ETS należy rozpatrywać całościowo, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo energetyczne i gospodarcze Europy.
Pan Maciej Pyrka ekspert ds. modelowania w CAKE/KOBiZE wygłosił prezentację wprowadzającą pt. „Reforma Rezerwy Stabilności Rynkowej (MSR) w pakiecie „Fit for 55”, w której przedstawił kilka opcji zaprojektowania mechanizmu MSR zapewnianiających realizację celu redukcyjnego UE na 2030 r., co jest niezwykle istotne w kontekście rewizji tego mechanizmu.
W swoim wystąpieniu wskazał kilka głównych wyników analizy CAKE dotyczących MSR:
Prezentacja (w języku angielskim):
Prezentacja_LIFE_Climate_CAKE-_MSR_10_03_2022_ENG.pdf (1,2 MiB, 456 hits)
Analiza CAKE na temat MSR ( dostępna w języku angielskim):
Reform of the market stability reserve (MSR) in the “Fit for 55” package (2,3 MiB, 1 055 hits)
Podczas panelu dyskusyjnego, który koncentrował się m.in. na tym, jak można i należy zaprojektować mechanizm MSR:
Pan Adam Guibourgé-Czetwertyński (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska) odniósł się do ostatnich wydarzeń na rynku uprawnień do emisji. Przypomniał, że tak wysokiej zmienności cenowej nie było na rynku od dawna. Rynek zatem nie do końca działa jak powinien, a rezerwa MSR go nie stabilizuje. Jak pokazuje analiza CAKE istnieje wiele innych opcji odpowiedniego zaprojektowania tego mechanizmu, tak aby spełnić cele redukcyjne w 2030 r. W bardzo trudnej sytuacji obecnie znajduje się branża przemysłu, której bardzo trudno jest podejmować decyzję na temat inwestycji (co zajmuje lata) przy takiej zmienności cen na rynku uprawnień EUA. Sygnał cenowy jest niewystarczający, żeby mieć pewność, że inwestycje są realizowane. Należy zauważyć, że krańcowy koszt redukcji może nie odzwierciedlać ceny rynkowej, która niewykluczone, że jest sztucznie zawyżona przez spekulantów. 
Oczywiście należy docenić ich bardzo dużą rolę na rynku, ponieważ podmioty te zapewniają płynność rynkowi. Dlatego też w kwestii wyeliminowania negatywnych konsekwencji spekulacji i szukania rozwiązań należy znaleźć odpowiedni balans. Pan Guibourgé-Czetwertyński wskazał również, że istnieje potrzeba reformy mechanizmu w ramach art. 29a dyrektywy EU ETS, który ma służyć, jako narzędzie ochrony rynku. Przede wszystkim należy doprecyzować brzmienie tego artykułu, aby nie pozostawiało pola do nadinterpretacji. Ponadto art. 29a powinien być automatyczny i bardziej responsywny na zmieniającą się sytuację rynkową (szybciej reagować). Inspiracją powinien być brytyjski odpowiednik tego mechanizmu (Cost Containment Mechanism) oraz mechanizm zaproponowany dla ETS2 w ramach art. 30h (sektora budownictwa i transportu).
Pani Bernadett Papp (Vertis Environmental Finance) stwierdziła, że MSR jest dobrym narzędziem, które pomaga w realizacji celów redukcyjnych. Pokazują to wyniki CAKE w scenariuszu bez działania rezerwy (“without MSR”), w którym nie udaje się spełnić celów redukcyjnych. Dowodem na to, że rezerwa MSR działa pokazują liczby – nadwyżka uprawnień na rynku spada. Można też zaobserwować sytuację, że wraz z rosnącymi cenami od momentu wprowadzenia MSR, instalacje zaczęły zastanawiać się nad nowymi technologiami. Pani Papp odniosła się również do obecnej sytuacji na rynku – stwierdziła, że panuje duża niepewność. Sentyment na rynku jest bardzo negatywny (“bearish”). Wygląda na to, że uczestnicy rynku w panice zamykali swoje pozycje i transferowali środki do “bezpiecznych przystani” (“save haven”) w postaci złota czy dolara. 
Kluczową kwestią dla cen uprawnień będzie czas trwania wojny i i jej konsekwencje gospodarcze dla UE. Jeśli wojna będzie długotrwała, ceny uprawnień mogą pogłębić spadki. Obecna sytuacja przypomina co nieco tę z marca 2020 r., gdzie z uwagi na lockdown gospodarek, ceny uprawnień również głęboko spadały. Potem jednak nastąpiło bardzo szybkie odbicie, i teraz może być być podobnie. Pani Papp stwierdziła, że nie jest zwolenniczką sztucznego ustalania cen w ramach „korytarza cenowego”. Cena uprawnień powinna być ustalana rynkowo i odzwierciedlać podaż i popyt. Samo ustalanie cen w korytarzu cenowym może być bardzo trudne, ponieważ istnieją różne koszty krańcowe dla różnych sektorów i krajów. Przy projektowaniu narzędzi rynkowych takich jak rezerwa MSR, należy brać pod uwagę ceny uprawnień, które powinny być akceptowalne dla uczestników. To powinien być priorytet.
Pan Jos Delbeke reprezentujący European University Institute/ European University Institute, EIB Chair on Climate Change Policy and International Carbon Markets) pogratulował zespołowi CAKE analizy dotyczącej rezerwy MSR. Stwierdził, że dopóki MSR nie działało, to ceny nie rosły w sposób efektywny (tzn. motywując do redukowania emisji). Wydaje się, ze obecne ceny uprawnień na poziomie ok. 60-70 EUR korespondują z czynnikami fundamentalnymi tego rynku. W obecnej sytuacji należy przyjrzeć się jak odpowiednio zmienić “energy mix” dla UE. Jesteśmy dziś w nowej rzeczywistości. Pan Delbeke podkreślił, że mechanizm MSR powinien być jak najprostszy. 
Poziom 24% „intake rate” wymusza większy poziom redukcji emisji obecnie, i tak naprawdę jest to decyzja polityczna czy te redukcje mają nastąpić szybciej czy później. Jos Delbeke zwrócił także uwagę na konieczność stosowania odpowiedniego nazewnictwa w kontekście niektórych elementów MSR – nie należy mylić słowa “invalidation” (unieważnienie) ze słowem “cancelled” (anulowanie). Uprawnienia w ramach “invalidation mechanism” automatycznie nie znikają, ponieważ są odłożone na specjalnym koncie w rejestrze EU ETS (znajdują się w “uśpieniu”). Z korytarzem cenowym trzeba uważać, bo należy pamiętać, że preferencje polityków do ustalania ceny minimalnej i maksymalnej w tym mechanizmie mogą być zupełnie różne. Spekulacja jest nieodłącznym elementem każdego rynku. W tym kontekście należy opierać się na opinii ESMA, która w tej chwili twierdzi, że rynek działa zgodnie z fundamentami.
Reset ustawień
Kontrast
Widok
Czytelność
Czcionka
Znaki
Interlinia
Słowa
Akapity
Deklaracja dostępności
