W dniu 31 marca 2022 r. odbyło się webinarium zorganizowane przez Energy Post pt. „Opcje reformy EU ETS: szanse i wyzwania”, dotyczące kluczowych elementów reformy systemu EU ETS.
Moderatorem eventu był Matthew James z Energy Post. W spotkaniu udział wzięli również eurodeputowani – Pan Jerzy Buzek (PPE, Polska) oraz Ondřej Knotka (Renew, Czechy), a także: Pan Robert Jeszke (CAKE/KOBiZE), Pan Fabien Roques (Compass Lexecon), Pani Wanda Buk (PGE Polska Grupa Energetyczna), Pan Andrei Marcu (ERCST – European Roundtable on Climate Change and Sustainable Transition), Pan Michael Pahle (PIK – Potsdam Institute for Climate Impact Research) oraz Pani Liv Rathe (Norsk Hydro).
Spotkanie rozpoczął Fabien Roques (Compass Lexecon) przedstawiając prezentację dotyczącą głównych wyników raportu dotyczącego roli podmiotów spekulujących uprawnieniami oraz potencjalnych mechanizmów stabilizujących ceny uprawnień EUA pt. „Impact of the financials on the european carobn market price increase and potential mesures to stabilise the prices”
W dalszej części webinar prowadzony był w formie panelu dyskusyjnego, na którym omawiano m.in. funkcjonowanie rezerwy MSR, rolę podmiotów finansowych na rynku uprawnień EUA, kwestie mechanizmu z art. 29a dyrektywy EU ETE, mechanizmy finansowania transformacji energetycznej czy kwestie ustanawianie ETS dla budynków i transportu.
Robert Jeszke – Kierownik Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych (CAKE) odniósł się do kliku powyższych kwestii:
Ceny EUA wzrosną ze względu na ambitne cele redukcyjne UE. Dlatego system EU ETS potrzebuje stabilności i odpowiednich zabezpieczeń rynkowych. Najlepszą opcją wydaje się być art. 29a, ale wymaga dalszych ulepszeń.
Mamy przyjemność zaprezentować Państwu aktualizacje dokumentacji technicznych zestawu narzędzi analitycznych zbudowanych w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL: CGE (d-PLACE), energetycznego (MEESA), transportowego (TR3E) oraz rolniczego (EPICA). Rozbudowa modeli wpisuje się m.in. w zadania związane z realizacją kolejnego naszego projektu LIFE VIIEW 2050. Na bazie stworzonego warsztatu analitycznego planujemy przygotowywać analizy odpowiadające na aktualne potrzeby informacyjne w zakresie wdrożenia polityki klimatycznej w Unii Europejskiej. Projekt LIFE VIIEW 2050 ukierunkowany jest na ocenę działania systemu EU ETS, w tym powiększanie jego zakresu o kolejne sektory. Przedmiotem naszych analiz będzie także ocena pozostałych elementów polityki klimatycznej i energetycznej UE. Aby sprostać takiemu zadaniu konieczna była rozbudowa i przygotowanie modeli wykorzystywanych w ramach prac zespołu CAKE.
Model d-PLACE opiera się na statycznym modelu CGE o nazwie PLACE, który został stworzony w latach 2013-2016 przez członków Centrum Analiz Polityki Klimatycznej (polski akronim – CAK) współpracujących z Ministerstwem Gospodarki, Ministerstwem Środowiska i Ministerstwem Finansów Rzeczypospolitej Polskiej i ekspertów Banku Światowego we współpracy z IOŚ – PIB. Model d-PLACE jest to rekursywnie-dynamiczny model równowagi ogólnej (z ang. Computable General Equilibrium, CGE), ogólnoświatowy i wielosektorowy. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o technologie energetyczne w tym opcje redukcji emisji (np. CCS/CCU, wodór, transport elektryczny) oraz o modelowanie kosztów przejścia pomiędzy sektorami na rynku pracy.
Dokumentacja jest dostępna:
The CGE Model D-PLACE. Technical documentation for the model version 2.0 (2,4 MiB, 940 hits)
Model energetyczny MEESA (Model for European Energy System Analysis) jest modelem liniowym optymalizującym pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło sieciowe i wodór pochodzący z elektrolizy w UE27 (plus Norwegia, Szwajcaria i Wielka Brytania) specjalizujący się w bilansowaniu emisji zanieczyszczeń. Narzędzie analityczne zostało zaprojektowane w celu szczegółowej analizy roli istniejących i przyszłych technologii energetycznych w osiąganiu celów, jakie wyznacza sektorowi energii polityka klimatyczno-energetyczna UE. Model minimalizuje łączne zdyskontowane koszty pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło sieciowe w całym okresie analizy obejmującym lata 2020-2055. MEESA wykorzystuje do tego ponad 50 technologii, z jakich może korzystać w każdej z 18 (lub 72 w wersji rozszerzonej modelu) stref obciążenia rozpatrywanych dla każdego roku analizy. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o produkcję zielonego wodoru i możliwość wykorzystania wodoru w nowych elektrowniach i elektrociepłowniach gazowych oraz w sektorze transportu i przemyśle.
Dokumentacja jest dostępna:
The Model for European Energy System Analysis MEESA. Technical documentation for the model version 2.0 (1,6 MiB, 857 hits)
Model transportowy TR3E (Transport European Economic Model) opiera się na koncepcji równowagi częściowej i składa się z dwóch głównych modułów: pasażerskiego i towarowego. Obejmuje 4 główne obszary transportu: drogowy, kolejowy, lotniczy oraz żeglugę śródlądową i przybrzeżną towarów. Z geograficznego punktu widzenia TR3E obejmuje swoim zakresem 27 państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Wielką Brytanię. Dane historyczne do kalibracji modelu TR3E zostały zaczerpnięte z różnych źródeł. Najważniejszymi z nich są baza danych IDEES (Integrated Database of the European Energy Sector), która zasila model danymi o strukturze floty, historycznych poziomach aktywności i stopie złomowania, oraz baza TRACCS, skąd pochodzą informacje dotyczące kosztów aktywności transportowej w poszczególnych państwach członkowskich UE. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o technologię wodorową (transport pasażerski i towarowy) oraz technologię elektryczną do pojazdów ciężarowych (HDV).
Dokumentacja jest dostępna:
THE Transport European Emission Economic Model TR3E. Technical documentation for the model version 2.0 (1,3 MiB, 760 hits)
Model sektora rolnictwa EPICA (The Evaluation of Policy Impacts – Climate and Agriculture Model), którego głównym zadaniem jest analiza skutków polityki klimatyczno-energetycznej w rolnictwie. Model EPICA składa się z dwóch zintegrowanych ze sobą modułów – rynkowego i gospodarstw rolnych – łącząc w sobie podejście oparte na równowadze cząstkowej z liniową optymalizacją działalności rolniczej. Pozwala to na symulację właściwej równowagi między popytem i podażą dóbr wytwarzanych w sektorze rolnictwa, a jednocześnie dostarczenie zdezagregowanej informacji o skutkach polityki dla działalności gospodarstw rolnych. Konstrukcja modelu EPICA umożliwia interakcję z pozostałymi narzędziami analitycznymi CAKE, w tym w szczególności modelem d-PLACE oraz modelem MEESA. W stosunku do pierwszej wersji dokumentacji model został rozbudowany m.in. o środki ograniczające emisję gazów cieplarnianych opartych na LULUCF (np. przywrócenie terenów podmokłych i zalesianie gruntów rolnych).
Dokumentacja jest dostępna:
The Evaluation of Policy Impacts – Climate and Agriculture Model EPICA. Technical documentation for the model version 2.0 (1,4 MiB, 751 hits)
W dniu 10 marca 2022 r. odbyła się współorganizowana przez zespół CAKE/KOBiZE oraz Stałe Przedstawicielstwo Polski przy UE konferencja on-line pt. “Reform of the MSR and its impact on the EU ETS & EUA prices”.
W wydarzeniu uczestniczyli Pan Arkadiusz Pluciński Zastępca Stałego Przedstawiciela RP przy UE oraz Pan Adam Guibourgé-Czetwertyński Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Moderatorem wydarzenia była Pani Federica Di Sario z portalu Carbon Pulse.
Podczas konferencji Pan Robert Jeszke, szef Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych w KOBiZE, podkreślił, że UE stoi obecnie w bezprecedensowej sytuacji geopolitycznej związanej z atakiem Rosji na Ukrainę. Konsekwencją będzie szybko rosnąca niezależność Europy od gazu ziemnego, którego 40% importu do UE pochodzi z Rosji, natomiast wszystkie nośniki energii stanowiły 62% unijnego importu z Rosji. To rodzi pytania o kształt Europejskiego Zielonego Ładu i pakietu Fit for 55 oraz całej transformacji energetycznej UE. Wzrost cen uprawnień EUA powinien być wspierany przez wciąż silne fundamenty rynku CO2, wynikające z przyjętych bardzo ambitnych celów klimatycznych i znaczącego ograniczenia podaży uprawnień w przyszłości. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na szereg elementów technicznych systemu EU ETS, które zostaną zmienione w ramach pakietu „Fit for 55”. Jednym z najważniejszych elementów jest rezerwa MSR, która została stworzona aby “wchłaniać” wszelkie nadwyżki uprawnień na rynku spowodowane redukcją emisji. Obecnie, przy wyższym poziomie tzw. „intake rate” 24%, efekt byłby silniejszy i miałby duży wpływ na dostępność uprawnień na rynku i wywierałby większą presję na ceny EUA. Wycofanie się z rosyjskiego gazu ziemnego jest prawdziwym wyzwaniem dla Europy, dlatego refleksję nad kształtem reformy EU ETS należy rozpatrywać całościowo, biorąc pod uwagę bezpieczeństwo energetyczne i gospodarcze Europy.
Pan Maciej Pyrka ekspert ds. modelowania w CAKE/KOBiZE wygłosił prezentację wprowadzającą pt. „Reforma Rezerwy Stabilności Rynkowej (MSR) w pakiecie „Fit for 55”, w której przedstawił kilka opcji zaprojektowania mechanizmu MSR zapewnianiających realizację celu redukcyjnego UE na 2030 r., co jest niezwykle istotne w kontekście rewizji tego mechanizmu.
W swoim wystąpieniu wskazał kilka głównych wyników analizy CAKE dotyczących MSR:
Prezentacja (w języku angielskim):
Prezentacja_LIFE_Climate_CAKE-_MSR_10_03_2022_ENG.pdf (1,2 MiB, 450 hits)
Analiza CAKE na temat MSR ( dostępna w języku angielskim):
Reform of the market stability reserve (MSR) in the “Fit for 55” package (2,3 MiB, 1 046 hits)
Podczas panelu dyskusyjnego, który koncentrował się m.in. na tym, jak można i należy zaprojektować mechanizm MSR:
Pan Adam Guibourgé-Czetwertyński (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska) odniósł się do ostatnich wydarzeń na rynku uprawnień do emisji. Przypomniał, że tak wysokiej zmienności cenowej nie było na rynku od dawna. Rynek zatem nie do końca działa jak powinien, a rezerwa MSR go nie stabilizuje. Jak pokazuje analiza CAKE istnieje wiele innych opcji odpowiedniego zaprojektowania tego mechanizmu, tak aby spełnić cele redukcyjne w 2030 r. W bardzo trudnej sytuacji obecnie znajduje się branża przemysłu, której bardzo trudno jest podejmować decyzję na temat inwestycji (co zajmuje lata) przy takiej zmienności cen na rynku uprawnień EUA. Sygnał cenowy jest niewystarczający, żeby mieć pewność, że inwestycje są realizowane. Należy zauważyć, że krańcowy koszt redukcji może nie odzwierciedlać ceny rynkowej, która niewykluczone, że jest sztucznie zawyżona przez spekulantów. 
Oczywiście należy docenić ich bardzo dużą rolę na rynku, ponieważ podmioty te zapewniają płynność rynkowi. Dlatego też w kwestii wyeliminowania negatywnych konsekwencji spekulacji i szukania rozwiązań należy znaleźć odpowiedni balans. Pan Guibourgé-Czetwertyński wskazał również, że istnieje potrzeba reformy mechanizmu w ramach art. 29a dyrektywy EU ETS, który ma służyć, jako narzędzie ochrony rynku. Przede wszystkim należy doprecyzować brzmienie tego artykułu, aby nie pozostawiało pola do nadinterpretacji. Ponadto art. 29a powinien być automatyczny i bardziej responsywny na zmieniającą się sytuację rynkową (szybciej reagować). Inspiracją powinien być brytyjski odpowiednik tego mechanizmu (Cost Containment Mechanism) oraz mechanizm zaproponowany dla ETS2 w ramach art. 30h (sektora budownictwa i transportu).
Pani Bernadett Papp (Vertis Environmental Finance) stwierdziła, że MSR jest dobrym narzędziem, które pomaga w realizacji celów redukcyjnych. Pokazują to wyniki CAKE w scenariuszu bez działania rezerwy (“without MSR”), w którym nie udaje się spełnić celów redukcyjnych. Dowodem na to, że rezerwa MSR działa pokazują liczby – nadwyżka uprawnień na rynku spada. Można też zaobserwować sytuację, że wraz z rosnącymi cenami od momentu wprowadzenia MSR, instalacje zaczęły zastanawiać się nad nowymi technologiami. Pani Papp odniosła się również do obecnej sytuacji na rynku – stwierdziła, że panuje duża niepewność. Sentyment na rynku jest bardzo negatywny (“bearish”). Wygląda na to, że uczestnicy rynku w panice zamykali swoje pozycje i transferowali środki do “bezpiecznych przystani” (“save haven”) w postaci złota czy dolara. 
Kluczową kwestią dla cen uprawnień będzie czas trwania wojny i i jej konsekwencje gospodarcze dla UE. Jeśli wojna będzie długotrwała, ceny uprawnień mogą pogłębić spadki. Obecna sytuacja przypomina co nieco tę z marca 2020 r., gdzie z uwagi na lockdown gospodarek, ceny uprawnień również głęboko spadały. Potem jednak nastąpiło bardzo szybkie odbicie, i teraz może być być podobnie. Pani Papp stwierdziła, że nie jest zwolenniczką sztucznego ustalania cen w ramach „korytarza cenowego”. Cena uprawnień powinna być ustalana rynkowo i odzwierciedlać podaż i popyt. Samo ustalanie cen w korytarzu cenowym może być bardzo trudne, ponieważ istnieją różne koszty krańcowe dla różnych sektorów i krajów. Przy projektowaniu narzędzi rynkowych takich jak rezerwa MSR, należy brać pod uwagę ceny uprawnień, które powinny być akceptowalne dla uczestników. To powinien być priorytet.
Pan Jos Delbeke reprezentujący European University Institute/ European University Institute, EIB Chair on Climate Change Policy and International Carbon Markets) pogratulował zespołowi CAKE analizy dotyczącej rezerwy MSR. Stwierdził, że dopóki MSR nie działało, to ceny nie rosły w sposób efektywny (tzn. motywując do redukowania emisji). Wydaje się, ze obecne ceny uprawnień na poziomie ok. 60-70 EUR korespondują z czynnikami fundamentalnymi tego rynku. W obecnej sytuacji należy przyjrzeć się jak odpowiednio zmienić “energy mix” dla UE. Jesteśmy dziś w nowej rzeczywistości. Pan Delbeke podkreślił, że mechanizm MSR powinien być jak najprostszy. 
Poziom 24% „intake rate” wymusza większy poziom redukcji emisji obecnie, i tak naprawdę jest to decyzja polityczna czy te redukcje mają nastąpić szybciej czy później. Jos Delbeke zwrócił także uwagę na konieczność stosowania odpowiedniego nazewnictwa w kontekście niektórych elementów MSR – nie należy mylić słowa “invalidation” (unieważnienie) ze słowem “cancelled” (anulowanie). Uprawnienia w ramach “invalidation mechanism” automatycznie nie znikają, ponieważ są odłożone na specjalnym koncie w rejestrze EU ETS (znajdują się w “uśpieniu”). Z korytarzem cenowym trzeba uważać, bo należy pamiętać, że preferencje polityków do ustalania ceny minimalnej i maksymalnej w tym mechanizmie mogą być zupełnie różne. Spekulacja jest nieodłącznym elementem każdego rynku. W tym kontekście należy opierać się na opinii ESMA, która w tej chwili twierdzi, że rynek działa zgodnie z fundamentami.
Pragniemy zaprosić Państwa do wzięcia udziału w konferencji on line pt. “Reform of the MSR and its impact on the EU ETS & EUA prices”, którą LIFE Climate CAKE PL współorganizuje ze Stałym Przedstawicielstwem RP przy Unii Europejskiej w dniu 10.03.2022 r. o godzinie 11.00 – 12.30.
Głównym tematem wydarzenia będzie dyskusja nad przyszłym kształtem mechanizmu rezerwy stabilności rynkowej (MSR) oraz kształtowania się przyszłych cen uprawnień do emisji EU ETS. Wydarzenie poświęcone będzie wpływowi zmian w systemie handlu uprawnieniami do emisji EU ETS wynikających z propozycji KE zaproponowanych w ramach pakietu “Fit for 55”, w szczególności zmianom dotyczącym funkcjonowania MSR. Podczas webinaru zostaną zaprezentowane wyniki jednej z ostatnich analiz LIFE Climate CAKE PL, jako element wprowadzający do dyskusji.
REJESTRACJA BEDZIE DOSTĘPNA DO DNIA 9 Marca 2022 r. do godziny 15.00:
HASŁO (Password): MSR
*link do konferencji on line zostanie przekazany do zarejestrowanych uczestników dzień przed wydarzeniem
Na początku marca 2022 r. Robert Jeszke, szef CAKE, udzielił kilku komentarzy nt. ostatnich głębokich spadków na rynku uprawnień do emisji – dla Biznes Alert, Bankier.pl oraz PAP.
Robert Jeszke zauważa, ceny uprawnień do emisji CO2 w ciągu kilku ostatnich dni spadały o ponad 40 proc., z poziomu ok. 95 euro do ok. 55 euro. Skala spadków przypomina nieco sytuację z marca 2020 roku. kiedy ceny uprawnień w związku z COVID-em tąpnęły o ok. 38 procent. Różnica polega jednak na tym, że wówczas głębokie spadki odnotowywano na wszystkich rynkach finansowych. Natomiast teraz nie widać takiej paniki na innych giełdach (oprócz rosyjskiej). Dodatkowo dotychczas istniała, często przytaczana przez analityków, dodatnia korelacja pomiędzy wzrostami cen surowców energetycznych (przede wszystkim gazu) a wzrostami cen uprawnień. W tej chwili ta korelacja się odwróciła – ceny gazu rosną, a ceny uprawnień spadają. Bezpośrednią przyczyną tak głębokich spadków była panika na rynku spotęgowana realizacją zleceń “stop loss” przez inwestorów, którzy ustawiają tego typu zlecenia, aby ograniczyć straty przy bardzo mocno spadającym rynku. Można założyć, że uprawnienia wyprzedawały w większości instytucje finansowe. Nie można jednak wykluczyć, że sprzedawać uprawnienia mogły również niektóre instalacje przemysłowe, aby pokryć koszty gwałtownych wzrostów cen surowców i energii elektrycznej. Tym bardziej, że część instalacji funkcjonujących w EU ETS otrzymało zaległe bezpłatne uprawnienia za 2021 i 2022 r.
Spadki cen CO2 rozpoczęły się w momencie rozpoczęcia inwazji Rosji na Ukrainę. Prawdopodobnie w tak niepewnym otoczeniu geopolitycznym jak w ostatnich dniach, inwestorzy woleli pozbyć się aktywów o dużej zmienności, jakimi są uprawnienia EUA, realizując zyski i lokując środki na innych rynkach np. w bezpieczne aktywa (dolara, franka szwajcarskiego, czy złoto), ale też mocno drożejących rynkach gazu, węgla i ropy. Na wzrost cen surowców energetycznych mocno wpływają prowadzone dyskusje nad ograniczeniami dostaw z Rosji. To powoduje konieczność zastąpienia tych źródeł innymi surowcami, co może sprzyjać szybszemu zwiększeniu produkcji z OZE oraz powrotowi do atomu (co już zapowiedziały Niemcy). To z kolei może przyczynić się do zmniejszenia emisji, a zatem do zmniejszenia popytu na uprawnienia i rynek w tej chwili to wycenia. Negatywnym nastrojom rynkowym mogła też sprzyjać zapowiedź reformy jedynego w tej chwili mechanizmu cenowego w EU ETS – art. 29a dyrektywy EU ETS, którego celem jest interwencja na rynku w przypadku, gdy ceny uprawnień rosną za szybko. W ramach toczących się w UE prac nad reformą systemu EU ETS pojawiło się już kilka propozycji dotyczących m.in. przyspieszenia działania tego mechanizmu. Niektórzy eksperci wyrażają obawy, że agresja Rosji na Ukrainę może negatywnie wpłynąć na reformę systemu EU ETS i ją opóźnić, bo teraz UE będzie miała inne priorytety, tj. większe zaangażowanie w pomoc Ukrainie oraz walkę z wysokimi cenami energii elektrycznej. Niektóre państwa członkowskie, takie jak Polska i Włochy, domagają się nawet zawieszenia systemu EU ETS. Wszystkie te czynniki mogły przyczynić się do paniki rynkowej.
Dla operatorów funkcjonujących w systemie EU ETS tak drastyczny spadek cen CO2 może być bardzo dobrą okazją do kupna uprawnień po stosunkowo niskiej cenie, w szczególności w perspektywie konieczności rozliczenia emisji za ubiegły rok (termin do końca kwietnia). Pojawienie się popytu ze strony instalacji może przyczynić się do utrzymania długoterminowego trendu wzrostowego. Na taki scenariusz wskazują wciąż mocne fundamenty tego rynku – uprawnień z roku na rok będzie coraz mniej na rynku, a zapotrzebowanie na energię w Europie (czyli na emisje) wciąż powinno pozostawać na wysokim poziomie, dopóki trwa ożywienie pocovidowe. Z drugiej strony nie można również wykluczyć dalszego pogłębienia spadków. Wydaje się, że w tym przypadku kluczowe będą nastroje inwestorów zależne od dalszego rozwoju sytuacji na Ukrainie. W tej chwili sentyment rynkowy na rynku uprawnień EUA jest bardzo negatywny.
Wszystkie artykuły dostępne są poniżej:
Reset ustawień
Kontrast
Widok
Czytelność
Czcionka
Znaki
Interlinia
Słowa
Akapity
Deklaracja dostępności
